Spondylolyse

Spondylolyse is een veel voorkomende oorzaak van pijn in de onderrug tijdens de late kindertijd en de tienerjaren. Hoogactieve tieners, zowel jongens als meisjes, die dingen doen waarbij zwaar moet worden getild, de rug vaak achterovergebogen of de romp verdraaid wordt, lopen het meeste risico op spondylolyse, net als voetballers, ijshockeyers, gymnasten of dansers. Slechts een klein percentage van de gevallen of spondylolyse moet geopereerd worden, en 85% tot 90% van de jonge patiënten herstellen met de juiste behandeling in 3 tot 6 maanden.

Spondylolisthesis beschrijft het over de onderliggende wervel naar voren schuiven van een wervel. Omdat het letselmechanisme, de leeftijd van de patiënt, de symptomen en de behandeling voor beide aandoeningen hetzelfde zijn worden spondylolyse en spondylolisthesis vaak samen beschreven.

Fysiotherapeuten zorgen voor informatie, verlichten pijn, stellen aangepaste activiteiten en crosstraining voor om patiënten met deze aandoeningen te helpen bij de genezing. Een fysiotherapeut kan u helpen om uw ruggengraat en benen soepel te houden, uw kernspieren sterk te houden en weer zonder terugkeer van symptomen kunnen gaan sporten, werken en recreëren.

Wat zijn stressfracturen aan de onderrug?

Spondylolyse is een stressfractuur van de pars interarticularis, een deel van de botring die het voorste deel van de wervelkolom met het achterste deel verbindt. De breuk doet zich specifiek voor tussen het doornuitsteeksel (de botuitstulping die uit de achterkant van de ruggengraat steekt) en het dwarsuitsteeksel (de botuitstulping die uit de zijkanten van de ruggengraat steekt). Overmatige druk op de lumbale wervels door herhaalde activiteiten kunnen bij een kind in de groei leiden tot letsel aan de wervels en uiteindelijk tot pijn in de onderrug.
Spondylolisthesis is het naar voren schuiven van een kapotte, instabiele wervel. Er zijn vijf verschuivingsstadia, met stadium I als kleinste verschuiving en stadium V als een verschuiving van 100%. Niet-operatieve behandeling heeft het meeste succes bij patiënten waarbij de wervel slechts aan 1 kant kapot is en bij patiënten met een stadium II verschuiving of minder. Jonge sporters, die nog geen adolescente groeispurt hebben doorgemaakt lopen meer risico op voortdurende verschuiving en blijven onder controle totdat ze niet meer groeien.

Belangrijke punten om spondylolyse en spondylolisthesis goed te begrijpen:

Vroege ontdekking en de juiste diagnosestelling van deze aandoeningen zijn belangrijk omdat terugkeer binnen 3 tot 6 maanden naar sport of een actieve levensstijl bij een vroege diagnose mogelijk is. Als symptomen voortduren en de diagnose vertraagd is kan genezing wel een jaar duren.
De meeste symptomen lossen vanzelf op met rust, met of zonder gebruik van een rugbrace of aanpassing van activiteiten.
Een operatie kan aan de orde zijn als conservatieve behandeling van meer dan 6 maanden niet heeft gewerkt en beperkende symptomen aanwezig blijven.
Spondylolyse en spondylolisthesis moeten worden uitgesloten bij jonge sporters die langer dan een paar weken lage rugpijn ervaren. Actieve jonge sporters die meedoen aan sporten zoals American football, ijshockey, gymnastiek en dans lopen het grootste risico om de aandoeningen te ontwikkelen, vooral als ze nog in de groei zijn.
Als de resultaten van een klinisch onderzoek een hoge waarschijnlijkheid van spondylolyse suggereren, moet bij een negatieve uitkomst van een röntgenfoto aanvullend beeldonderzoek worden gedaan om vroeg letsel aan de wervels uit te sluiten.
Spondylolyse en spondylolisthesis zijn bij volwassenen niet de voornaamste oorzaken van lage rugpijn, behalve bij topsporters in risicovolle sporten.

Wat zijn symptomen van spondylolyse?

Er kan sprake zijn van spondylolyse als u het volgende ervaart:

Lage rugpijn met of zonder pijn in de bil of het been (als sprake is van pijn in het been, straalt het naar de dij, maar meestal niet tot onder de knie).
Spierspasmes in uw onderrug, billen en dijen.
Moeite met of pijn bij het lopen of langdurig staan.
Symptomen die verlichten bij zitten, voorover hangen, of voorover buigen.
Pijn bij het sporten of werken met de handen.
Pijn bij het achterover buigen, verdraaien van de ruggengraat of bij gooien.
Verminderde flexibiliteit in de beenspieren.

Hoe wordt spondylolyse vastgesteld?

Uw fysiotherapeut zal een grondige evaluatie doen met daarin het opnemen van uw gezondheidsvoorgeschiedenis. Uw therapeut kan vragen:

Hoe lang u de pijn al heeft, en of het plotseling of geleidelijk ontstond
Of de pijn zich bij activiteit of in rust voordoet, en of u overdag of ’s nachts pijn heeft
Welke activiteiten of houdingen de pijn beter of slechter maken
Of u risicovolle dingen doet, waardoor schade aan uw wervels zou kunnen ontstaan
Of u met 1 vinger het gebied op uw rug waar de pijn zit kunt aanwijzen
Of u andere symptomen heeft, zoals koorts, rillingen of nachtzweten
Of u moeite heeft om uw darmen en blaas onder controle te houden

Daarnaast zal uw fysiotherapeut objectieve tests en metingen doen om beweging, flexibiliteit en krachtfactoren te identificeren, die aan uw pijn zouden kunnen bijdragen. De therapeut zal met name kijken hoe u loopt, zal u voorover laten buigen om uw tenen aan te raken, zover mogelijk achterover laten buigen, op 1 been laten staan en achterover buigen en uw romp van kant naar kant draaien. Uw fysiotherapeut zal de flexibiliteit in uw been en ruggengraat beoordelen en ook de kracht in uw kern, en u vragen of uw symptomen door de testen zijn veranderd. Uw therapeut kan voorzichtig op plekken op uw rug drukken om te zien of ze pijnlijk zijn. Alle verzamelde informatie helpt om de oorzaak van uw pijn en de beste behandeling om uw symptomen op te lossen vast te stellen.

Het diagnosticeren van spondylolyse en spondylolisthesis kan een uitdaging zijn. Als stressfracturen worden vermoed, zal uw therapeut u naar een orthopeed of sportarts met ervaring met rugletsel doorverwijzen. De arts kan nader beeldonderzoek aanvragen om de diagnose te bevestigen en andere rugaandoeningen uit te sluiten.

Hoe kan een fysiotherapeut helpen bij spondylolyse?

In het begin, als u pijn heeft en moeite met uw dagelijkse routine, kan uw fysiotherapeut:

U laten zien hoe u de geblesseerde wervels rust geeft, een rugkorset gebruikt, uw activiteiten aanpast en pijnlijke bewegingen vermijdt.
U helpen om uw pijnsymptomen te verminderen en onder controle te houden
U helpen om fit te blijven terwijl u geneest, met pijnvrije crosstraining, zoals watertherapie
Beginnen met symptoomvrije hamstring-stretches en activering van uw kernspieren, met of zonder een rugkorset.

Als u pijnvrij bent en de genezing van de geblesseerde structuren is begonnen, kan uw fysiotherapeut u helpen met:

Het verbeteren van de soepelheid van uw heup- en beenspieren
Het verbeteren van de kracht in uw kern en uw benen
Het verbeteren van de soepelheid van uw ruggengraat
Het voorbereiden van een terugkeer naar sport en werk door uw fitheid in het algemeen te verbeteren
Het beginnen met een geleidelijke overgang naar meer risicovolle bewegingen, zoals het rekken van de rug en het draaien van de romp, om de kans op nieuw letsel te verkleinen.

Kan spondylolyse worden voorkomen?

Spondylolyse en sommige soorten spondylolisthesis kunnen worden voorkomen door mensen die een hoger risico op een blessure lopen te leren hoe het kan worden voorkomen.

Voor jonge sporters in de groei is het noodzakelijk om het trainingsvolume, -intensiteit en -frequentie in de gaten te houden. Trainers en ouders zouden:

Deelname aan een risicovolle sport tot 1 per seizoen moeten beperken
Deelname tot 1 team per seizoen moeten beperken
1 tot 2 dagen rust van de training moeten afdwingen
Trainingsvolume, -intensiteit en –frequentie vanaf het begin geleidelijk moeten opvoeren.

Verder worden botgezondheid en welzijn in het algemeen bevorderd door te zorgen voor genoeg rust, voeding en hydratatie als op hoog niveau aan activiteiten wordt deelgenomen.